Üretim teknikleri
Prekast kubbeler çesitli üretim teknikleri kullanilarak üretilebilir: Konvansiyonel prekast, Cam Elyaf Takviyeli Beton veya cam elyaf takviyeli polyester. Konvansiyonel prekastta üretim maliyetleri daha düsükse de, kubbe çapinin 20 metreden genis oldugu durumlarda her bir kubbe kismina binen agirligi sinirlandirmak için veya paternli kubbeler söz konusu oldugunda, Cam Elyaf Takviyeli Beton veya cam elyaf takviyeli polyester üretim teknolojisi tercih edilir. Saif Bin Darwish camisinde oldugu gibi kubbelerin her iki taraftan da dekoratif paternlerle kaplandigi durumlarda, Cam Elyaf Takviyeli Beton dis yapi, mekanik sabitleme elemanlariyla yerinde sabitlenen bir cam elyaf takviyeli polyesterle donatilir.
Konvansiyonel prekast kisimlarin üretiminde kullanilan kaliplar genellikle çelikten üretilmistir. Tasarimin egrilik profillerine bagli olarak, farkli yönlerde ahsap sablonlar hazirlanir. Çelik kanallar her iki yönde de bükülür ve 400 ila 600 mm aralikla birbirine kaynaklanir. Ahsap sablonlar, kanallarin gerekli egrilige tam olarak uyacagini teyit etmek için kullanilir. Ardindan, küçük çelik levha seritleri azalan açilarla bu kanallarin üzerine kaynakla sabitlenir. Çelik levhalar arasindaki kaynakli baglantilar, kalip yüzeyi tamamen düz olana ve gerekli egrilik elde edilene kadar taslanir. Ek bir kontrol unsuru olarak, üretilen her eleman bu ahsap sablonlara göre kontrol edilir.
Bununla birlikte, Cam Elyaf Takviyeli Beton ve cam elyaf takviyeli polyester kisimlarda kalip üretimi teknigi oldukça farklidir ve üzerine cam elyaf takviyeli polyester bir kalip dökülen ahsap bir karsi kalibi da içerir. Ardindan, cam elyaf takviyeli polyester kalibin veya söz konusu patern çok karmasiksa kauçuk bir kalibin içinde Cam Elyaf Takviyeli Beton veya cam elyaf takviyeli polyester kisimlar üretilir.
Sürdürülebilir kalkinmanin hükümet tarafindan güçlü bir sekilde desteklendigi ve Estidama ile LEED standartlarinin uygulandigi Birlesik Arap Emirlikleri'nde, kubbe insasi konusunda yeni bir zorunluluk getirilmistir. Buna göre, 0,26 W/m2K veya daha küçük bir U degerini karsilayan, çift cidarli ve yalitimli büyük kubbeler insa edilmesi zorunlu hale getirilmistir. Bu tip bir tasarimda, yalitim katmanlari kubbe kismina entegre edilir. Kubbenin büyüklügüne bagli olarak, konvansiyonel prekast teknolojisi veya Cam Elyaf Takviyeli Beton teknolojisi bu yeni zorunluluga uyarlanir.
Gulf Precast su anda Abu Dhabi Kraliyet Sarayi için 36 kubbe insa ediyor. Bunlarin en büyügü çift cidar yalitimli, küçük olanlar ise iç kisimdan ayri yalitimla üretildikten sonra monte ediliyor. Bu kubbelerin bazilarinin çapi 36 metreye ulasabiliyor. Küçük kubbelerin 29 tanesi konvansiyonel prekastla üretilebiliyorken 7 tanesi daha hafif parçalar elde etmek amaciyla Cam Elyaf Takviyeli Betonla üretiliyor. Kubbelerin en büyügü, sahada birlestirilmis ve ayri bir çelik yapiyla desteklenen 109 adet Cam Elyaf Takviyeli Beton parçasindan olusuyor. Kubbeler, monte edildikten sonra dis kisimlarindan 8 mm'lik seramik fayanslarla kaplaniyor. Bu da, Cam Elyaf Takviyeli Beton kisimlar için uygulanan toleranslarin 2 mm'yi geçemeyecegi anlamina geliyor.
Kati yalitim gerekliliklerini karsilamak amaciyla öncelikle 20 mm'lik bir Cam Elyaf Takviyeli Beton katmani dökülür, üzerine de 100 mm tas yünü ve 50 mm polisitiren yerlestirilir. Ardindan, yalitimli takviye çubuk makaslari kaliba yerlestirilir ve en üst kisma 20 mm'lik ikinci bir Cam Elyaf Takviyeli Beton katman dökülür.
Sahada insa teknikleri
Kubbenin parçalari sahaya getirilir ve birbirine monte edilir. Konvansiyonel prekast kubbelerde kubbenin parçalari genellikle yerinde dökülen halka seklinde bir kirisin üzerine sabitlenir ve parçalar sahadaki beton kirisler kullanilarak birbirlerine harçla sabitlenir.
Paternli veya büyük kubbelerdeki Cam Elyaf Takviyeli Beton parçalari ise mekanik olarak sabitlenir.
Abu Dhabi Kraliyet Sarayi'nin 109 parçali kubbesi gibi farkli seviyelerde sabitlenen parçalara sahip büyük kubbelerde, montaj sirasinda elemanlari desteklemek amaciyla kubbenin altina merkezi bir iskele kulesi yerlestirilir. En üstteki merkezi parça en uca sabitlenir ve parçalari birlikte tutan bir kama olarak kullanilir. Bundan sonra ise iskele kulesine ihtiyaç kalmaz.
Hem prekast hem de Cam Elyaf Takviyeli Beton kubbelerin üretim ve montaji üst düzey tecrübe ve bilgi birikimi gerektirse de, kubbelerin dis kisminin seramikle kaplanacak olmasi nedeniyle Kraliyet Sarayi için belirlenen maksimum 2 mm'lik tolerans gibi bazi kati toleranslar söz konusu oldugunda bunlar genellikle en iyi çözümlerdir. Monte edilen tüm parçalarin bu gerekliligi karsilayabilmesi için tüm insaat süreci boyunca kati bir kalite güvencesi ve kalite kontrolü uygulanmalidir. Ayni durum, yüksek kaliteli bir kaplamaya ve karmasik paternlere ihtiyaç duyuldugunda da geçerlidir.